Soğuk diyarların Dünya çapında bilinen şehri Stockholm, Baltık denizine bakan dantel gibi ince ince işlenmiş, girintili çıkıntılı kıyıların içine gizlenmiş adalardan oluşan bir coğrafyaya sahip.
Google maps'den alınmış bu fotoğrafa bakarsanız ne demek istediğimi daha iyi anlarsınız.
Suların hakim olduğu bir diyarda, Stockholm İsveç krallığının başkenti olarak doğanın izin verdiği ölçüde var olmaya çalışıyor. 12. yüzyılda kurulan kent metropol bölgesi olarak 2,000,000 kişiye ev sahipliği yapıyor. Asıl şehir merkezi ise 800,000 nüfuslu.
Pek çok adadan oluşan Stockholm, bu adaların köprüler ve feribotlarla birbirine bağlanması sayesinde genişleyip büyüme imkanı bulmuş.
İsveç ve Stockholm deyince insanın aklına Nobel ödülleri geliyor. İsveçli mucit Alfred Nobel servetini insanlığın ilerlemesi yolunda katkı yapan kişilere ödüller verilmesi için bir vakfa bağışlamış. Dünya çapında tanınan bir sisteme dönüşen Nobel ödülleri farklı dallarda her sene dağıtılıyor. Tahmin edeceğiniz gibi Stockholm'de Nobel için bir müze kurulmuş. Gelin şehre ait ilk gözlemimizi Nobel müzesinin hakim olduğu meydandan yapalım. Şehirle karakteristik bir tanışma mekanı burası.
Kuzeyin gri havasının eşlik ettiği Stortorget meydanındaki İsveç Akademisi ve Nobel müzesi fotoğrafın sağındaki büyükçe bina. Havanın griliğine inat olsun diye rengarenk boyanmış binalar meydanı çevreliyor. Şehrin tam göbeğinde yer alan Gamla Stan (eski şehir) adasının ortası burası.
Dediğim gibi, yerleşim irili ufaklı adaların üzerine kurulmuş. Gamla Stan'ın hemen yanında yer alan Riddarholmen adası tipik Stockholm manzarasını oluşturuyor. İstanbul'un camili silüeti gibi.
Hemen algıladığınız gibi Stockholm geçmiş ile bağlarını koparmadan gelişmiş bir şehir. Büyük ihtimalle Dünya'nın en "yeşil" şehri, bizim hayal edemeyeceğimiz ölçüde çevreci. Detaylara hiç girmiyorum, İstanbullular için anlaşılmaz şeylerden bahsetmem gerekecek yoksa.
Şehir merkezindeki araç trafiğinin komik derecede az olmasından bahsetmeden geçemeyeceğim yine de. Buyurun, yoğun trafik ile kilitlenmiş bir Stockholm ana caddesi.
Daha fazla bu konuya değinmiyorum çünkü bizim kavrama yeteneğimizin dışında bir durum söz konusu.
Sizi yine "eski şehir"de gezdireyim. Neredeyse tamamı yaya bölgesi olarak ayrılmış bu ada yaşayan bir müze gibi. Alışveriş ve yeme içme için gidilecek ilk yer burası. Aynı zamanda turistik merkez. Ana cadde olan Vasterlanggatan aşağıdaki fotoğrafta huzurunuzdadır.
Bizim alıştığımız anlamda ana cadde değil ama Stockholm böyle bir yer işte.
Sularla çevrili bir şehrin doğal olarak en önemli cazibesi ve manzarası kıyılar oluyor. Kuzeyli bu şehir de istisna değil. Adadan adaya dolaşırken bol bol sahil manzarası görüyorsunuz. İşte size yine tipik bir kıyı şeridi görüntüsü. Sıra sıra binalar ve önlerine park etmiş gezi tekneleri.
Kış günlerinde gündüzlerin çok kısa olduğunu hatırlatmakta fayda var. Öğleden sonra 15:30 gibi karanlık çöküyor. Biraz depresif bir durum bu. Hele bir de güneşin bir türlü yükselemeden hep ufka yakın ilerleyip bir anda battığını düşünürseniz biraz burada yaşayanlara empati duyabilirsiniz. Tamam, yaz aylarında da gece gelmek bilmiyor ama bunun kış dönemine bir faydası yok.
Anlayacağınız akşam fotoğraflarına geldik. Bu şehrin sokaklarında kışın dolaştığınızda zamanınızın çoğu gündüzden çok gece saatlerinde geçiyor. Böyle bir akşamüstü zamanı kraliyet sarayının civarında gezinirken deklanşöre bastım. Yeri gelmişken belirteyim, saray eski şehrin hemen girişinde bulunuyor.
Sol tarafta görülen büyük bina saray. Hemen karşısındaki adadan çektim bu fotoğrafı. Adalar birbirine bu kadar yakın.
Eski şehirde dolaşırken apartman diyebileceğimiz bir binalar topluluğunun küçük kapısından içeri girince kendimi nefis bir avluda buldum. Dairesel yerleşmiş binalar avluyu çevreliyordu ve tam ortada da dizlerini bükmüş ama sırtı dik bir kadın heykeli vardı. Çok etkileyici bir görünümdü, nasıl fotoğraflasam diye bir süre avluda dolanıp durdum. Sonunda aşağıdaki resmi çektim.
Akşam gezintim sırasında bir sokak fotoğrafı daha çektim. Bence Stockholm'un özünü yansıtan bir sokak manzarası oldu bu. Biraz masalsı ama aynı zamanda mesafeli. Estetik ve düzenli ama aynı zamanda soğuk ve resmi. Stockholm böyle bir şehir işte.
Tarihlerini unutmamaya özen gösteren İsveçliler şehrin büyükçe bir adasınının neredeyse tamamını bir açık hava müzesine çevirmişler. Skansen'e bizim şehir hattı vapurları gibi bir tekneyle kısacık bir yolculuk sonunda ulaştığınızda kırsal bir bölgede geçmişe yolculuk eder gibi oluyorsunuz. İsveç'in geleneksel yaşam tarzı burada keşfetmenizi bekliyor. Açık hava müzesinde dolaşırken ülkenin başkentinde olduğunuza dair bir emare göremiyorsunuz. Tersine, geçmişe ait bir köy yaşantısı sizi karşılıyor.
Şehrin merkezine bu kadar yakın bir alanda böylesi bir canlandırma yapabilmek şaşırtıcı doğrusu. Durumu özellikle çocuklara ve gençlere biraz daha cazip kılmak için müzeye bir lunapark ve hayvanat bahçesi de eklemişler. Açık hava müzesinin ana kapısının karşısında meraklısına bir de Abba müzesi var.
Stockholm hakkında anlattıklarım ne kadar tanıtıcı oldu, emin değilim. Çok cazibeli bir şehir değil burası ancak haksızlık etmeyeyim, bildiğimiz anlamda metropollerden de değil. Kendi tarzında bir yaşam oluşturmuş ve hem insana hem doğaya saygılı bir yoldan gitmiş Stockholm.
Son karem şehrin genel panoraması. İşte Stockholm karşınızda.
İskandinavya'nın bu köşesinde sakin bir yaşantı bize inat kendi yolunda devam ediyor işte.