Artık pek çok kişi dizüstü bilgisayar kullanıyor. Bu tür bilgisayarların ekran kaliteleri genelde çok düşük. Yani, fotoğrafçılık için pek uygun değiller.
Öncelikle renklere sadık olmama problemleri var, pek çoğu kırmızıyı daha az maviyi ise daha fazla gösteriyor. Ayrıca genel renk skalaları dar. Malum, görünür ışık mordan başlayıp kırmızıya doğru giden renk tayfından oluşuyor. Monitörlerin çoğu bu renk skalasının bir hayli kısıtlı bir bölümünü ekrana yansıtabiliyor.
Aydınlık-karanlık zıtlığı olarak özetleyebileceğimiz kontrast genişlikleri de dar. Bu sebeple çok karanlık ve çok aydınlık bölümler arasındaki yarı aydınlık bölümleri sağlıklı gösteremiyorlar.
Kısacası bir dizüstü bilgisayar kullanarak Pirekare'ye bakıyorsanız büyük olasılıkla karşınızdaki fotoğrafları benim size göstermeyi arzuladığımdan farklı görüyorsunuz.
Bunun bazı istisnaları var tabii. Mesela Apple dizüstü bilgisayarların ekranları genel olarak çok kaliteli. Windows tabanlı bilgisayarlarda sağlıklı renk gösterebilenler ise çok nadir. Zaten bu durum bilgisayarların fiyatlarına da yansıyor.
Tablet kullananlar da biraz daha şanslı olabilir. Özellikle yeni nesil Apple ve Samsung tabletlerde oldukça iyi ekranlar mevcut.
Benim gibi, masa üstü bilgisayar tercih ediyorsanız iyi bir monitöre eskiye oranla daha hesaplı bir fiyata sahip olabilirsiniz.
Nedir iyi bir monitörün özellikleri? Biraz önce yukarıda saydığım renk ve ışık sıkıntılarını olabildiğince az barındırması. LCD yani sıvı kristal panel monitörlerin büyük çoğunluğu TN diye adlandırılan bir teknoloji ile üretiliyor. Teknik detaylarına girmeyelim, etrafınızdaki ekranların çoğu TN ekrandır. Tahmin edebileceğiniz gibi üretim maliyetinin düşük olması bunun en önemli nedeni. Yukarıda saydığım sıkıntılara ilave olarak bu ekranların dar bakış açıları da önemli bir dezavantaj. Yani, ekranın tam karşısından değil de biraz yandan baktığınızda renkler hemen bozulmaya ve değişmeye başlıyor.
Daha iyi monitörler IPS denilen bir teknolojiyle üretiliyor. IPS ekranların renk sadakatleri yüksek olduğu gibi bakma açıları da çok daha geniş. Bildiğiniz bir fotoğrafı bir TN ekrandan sonra IPS ekranda gördüğünüzde aradaki fark sizi şaşırtacaktır. Sözün özü, fotoğrafa meraklıysanız bir monitör almaya niyetlendiğinizde IPS teknolojisine sahip bir modeli tercih edin.
Dizüstü bilgisayarlarda Apple hariç IPS ekran kullanan çok az üretici var. Benim bildiğim Dell ve Asus sadece en üst modellerinde IPS ekran kullanıyor. Masaüstü monitörlerde seçenekler daha çok. Neredeyse bütün büyük markaların IPS ekranlı modelleri var.
Ben HP marka bir IPS ekran kullanıyorum. Çok pahalı olmayan ancak renk sadakati oldukça iyi bir monitör bu.
Profesyonel kullanıcılar kalibrasyonlu özel ekranları tercih ediyor. NEC ve Eizo gibi markaların oldukça pahalı ve kalibre edilmiş monitörleri var. Benim gibi amatörler için çok yüksek fiyatlarla satıldıklarından HP, Dell, Asus, Philips, LG gibi daha makul fiyata IPS teknolojisini sunanları incelemekte fayda var.